زهرا ملایی کناری - دانش آموخته کارشناسی ارشد ژنتیک و به نژادی
محمدحسین فتوکیان - دانشیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه شاهد، تهران
فاطمه شیخ - استادیار مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان. سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، گلستان

باقلا یکی از مهم ترین لگوم های خوراکی محسوب می شود که دارای قابلیت کشت در اراضی کم بازده است. در این تحقیق،۲۲ صفت ریخت شناسی در ۲۶ ژنوتیپ باقلا در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار بررسی شدند. در تجزیهعاملی ۲۲ صفت موردمطالعه به ۶ عامل کاهش یافتند که این عامل ها حدود ۸۲/۶۸ درصد از تغییرات داده ها را توجیه نمودند. حداکثر مقدار ضریب عاملی در عامل دوم و مربوط به اثر عرض غلاف سبز (۹۴/.) بود. چرخش عاملی کواتریماکس توانستمجموع مربعات پس از چرخش را در عامل های اول تا سوم کاهش و در بقیه عامل ها از حدود یک الی دو درصد افزایشدهد. در تجزیه علیت با استفاده از تکرار داده ها، متغیرهای تعداد دانه در بوته خشک و تعداد غلاف خشک دارای اثر مستقیممعنی دار و مثبت و صفات طول گل و تعداد غلاف خشک دارای اثر مستقیم منفی و معنی دار با عملکرد دانه داشتند. در تجزیهخوشه ای که با استفاده از ضریب مربع فاصله اقلیدسی و روش وارد (ward) انجام گرفت ۲۶ ژنوتیپ موردمطالعه به ۳ گروهتقسیم شدند که در آن بیش ترین و کمترین فاصله ژنتیکی به ترتیب بین ژنوتیپ FAM۸۹ با G-faba-۷ و G-faba-۱-۲ بقا G-faba-۱۸۰ به دست آمد.

تجزیه خوشه ای، تجزیه عاملی، تجزیه علیت، غلاف